Rotavirus

 Geplaatst op 15 november 2022 

>> DE ZIEKTE

Het rotavirus is de belangrijkste oorzaak van ernstige acute maagdarmontstekingen met diarree en braken.

1 maagdarmontsteking op 5 met rotavirus geeft aanleiding tot een raadpleging bij de arts; 1 op 65 is ernstig genoeg voor een ziekenhuisopname. Men schat(!) dat jaarlijks meer dan 3.000 baby’s in het ziekenhuis terecht komen wegens een besmetting met het virus. Een dodelijke afloop door deshydratatie is uiterst zeldzaam. Het virus treft vooral kinderen tussen 6 maanden en 2 jaar. Het is zeer besmettelijk. Tegen de leeftijd van 5 jaar hebben vrijwel alle kinderen de infectie doorgemaakt.

De ziekte begint vrij plots, met koorts, braken en waterige diarree die 5 à 7 dagen kan aanhouden. Door de diarree kan vrij veel vocht verloren gaan dat omwille van het braken slecht terug kan aangevuld worden. Uitdroging is dan ook een risico. Dit merkt men aan een aantal parameters: 

• wanneer men de huid samenknijpt ter hoogte van de buik verstrijkt de plooi niet meer spontaan;
• minder plassen, droge luiers;
• verlies van energie en beweeglijkheid
• ingezakte fontanellen
• sufheid.

De behandeling bestaat hoofdzakelijk uit het rehydrateren, hetzij met een speciale ORS-oplossing, desnoods via een infuus.

>> HET VACCIN

In België is een vaccin (Rotarix, GSK) beschikbaar sedert 1 juni 2006. Het is een oraal vaccin (langs de mond ingenomen). De bedoeling is twee dosissen te geven op respectievelijk 2 en 3 maanden. De vaccinatie moet beëindigd zijn voor 6 maanden.

Het vaccin werd door de Hoge Gezondheidsraad aanbevolen voor alle zuigelingen vanaf 2 maanden.

>> EFFICIËNTIE

Tussen 78 en 95% van de gevaccineerde baby’s maken antistoffen aan tegen het virus.

In een studie kregen 12 gevaccineerde kinderen toch een ernstige maagdarmontsteking als gevolg van rotavirus, in vergelijking met 77 niet-gevaccineerde kinderen. Dit betekent enerzijds een daling van het aantal infecties, maar bewijst anderzijds ook dat het vaccin geen sluitende bescherming biedt.

>> VEILIGHEID

Bij meer dan 10% van de kinderen treedt na vaccinatie irritatie op en gebrek aan eetlust. Bij 1 à 10% treedt koorts op of vermoeidheid, diarree, overgeven, reflux, winderigheid, buikpijn. Bij 0,1 tot 1% ziet men huilerigheid, slaapstoornissen, of slaperigheid overdag; constipatie; nog zeldzamer gevolgen van vaccinatie zijn infecties van de luchtwegen, huiduitslag en spierkrampen.

Over het risico op darminvaginatie (dit is een instulping van de darm binnenin de darm) is de producent zeer dubbelzinnig. Enerzijds wordt beweerd dat het vaccin geen verhoogd risico op deze aandoening oplevert. Anderzijds geldt een voorgaande invaginatie als tegenindicatie voor het vaccin. Dit spreekt mekaar tegen.

De documenten van VAERS, het Amerikaanse meldingssysteem voor nevenwerkingen van vaccins, meldt ettelijke gevallen van overgeven en diarree na toediening van het vaccin, maar tevens ook één overlijden na toediening bij een premature baby, in combinatie met andere vaccins.

>> LEEFTIJDSVERDELING

De vele gevalsbeschrijvingen uit de medische literatuur tonen aan dat alle leeftijdsgroepen vatbaar zijn voor nevenwerkingen. Belangrijk is de vaststelling dat ettelijke patiënten ernstige nevenwerkingen vertonen na vaccinatie, hoewel ze de voorgaande jaren geen reacties op het vaccin hadden vertoond. Dit bewijst dat het achterwege blijven van nevenwerkingen bij een patiënt nooit de garantie biedt dat die patiënt later ook geen problemen zal krijgen na vaccinatie. Van degenen die GBS kregen na vaccinatie waren 11% minder dan 30 jaar, 58% tussen 30 en 59, en 31% 60 jaar of ouder.

>> INDICATIES

Traditioneel wordt het vaccin aanbevolen voor mensen die lijden aan chronische ziekten: hartziekten, ademhalingsproblemen, diabetes, en bij oudere personen.

Een artikel uit 1993 toont aan dat zelfs bij oudere personen (vanaf 65) slechts de helft beantwoordt aan de indicaties voor vaccinatie volgens de klassieke normen. Dit rechtvaardigt geen veralgemeende vaccinatie bij ouderen. In de BMJ raadt de redactie aan oude personen niet te vaccineren. Hassan beveelt een jaarlijkse influenzavaccinatie niet aan voor stabiele astmapatiënten vanwege de mogelijke neveneffecten.

De laatste jaren wordt het vaccin zelfs aanbevolen voor kinderen. Veel bedrijven bieden het griepvaccin aan hun (gezonde) werknemers aan. Vroeger echter werd expliciet gesteld dat vaccinatie van gezonde personen eigenlijk onzin is.

Een gereputeerde groep onafhankelijke wetenschappers, de Cochrane collaboration, maakte brandhout van de aanbevelingen voor vaccinatie van alle ‘risicogroepen’. Er bleek op basis van hun meta-analyse geen enkel overtuigend argument te zijn voor vaccinatie van ouderen, diabetici, hartpatiënten, astmapatiënten enzovoort. Ook vaccinatie van ziekenhuispersoneel bleek geen overtuigend voordeel te bieden. Enkel bij COPD-patiënten leek er een zekere daling van de aanvallen van kortademigheid te constateren.

>> CONTRA-INDICATIES

• Bij allergie voor een van de bestanddelen van het vaccin mag dit niet worden toegediend.
• Ook na een allergische reactie op een voorgaande dosis mag het niet opnieuw gebruikt worden.
• Het mag niet worden toegediend aan kinderen met een verzwakt immuunsysteem.
• Ook kinderen die een darminvaginatie gehad hebben, mogen het vaccin niet toegediend krijgen.