Hepatitis

Laatste update 2017

>> HEPATITIS A - DE ZIEKTE

In de oude medische literatuur wordt hepatitis A steeds vermeld als een goedaardige ziekte. Het is pas sinds het midden van de tachtiger jaren, na de eerste vaccinatiecampagnes tegen hepatitis B, dat echte epidemieën van hepatitis A vermeld worden in publicaties. In landen met een lage hygiëne is deze infectie normaal; bijna alle kinderen zijn er geïnfecteerd, zonder veel ziektesymptomen en met levenslange immuniteit. Eigenaardig genoeg werd dit vaccin dan ook ontworpen voor de industriële landen!

De incubatietijd duurt gemiddeld 4 weken. Hepatitis A veroorzaakt zelden problemen bij kinderen, maar de klachten nemen toe naarmate men op oudere leeftijd besmet wordt. Veel voorkomende symptomen tijdens de ziekte zijn algemene malaise, spierpijn, gewrichtspijn, buikpijn en donkere urine.

Voorkomen:

• De frequentie van hepatitis A in de VS in 2015 was 0,4/100.000 inwoners. Dit is dus behoorlijk laag.
• In België heeft de helft van de bevolking tussen 30 en 35 jaar de ziekte doorgemaakt en is dus immuun ertegen (WIV).

>> BESMETTING

Hepatitis A wordt verspreid via besmet eten of drinken, of rechtstreeks van persoon tot persoon, en uitgescheiden via de stoelgang. Men loopt een risico op hepatitis A infectie wanneer men reist door besmet gebied. Men heeft ooit voorgesteld mensen die regelmatig reizen te testen op hepatitis A antistoffen. Deze antistoffen blijken toe te nemen met de leeftijd. De nodige voorzorgen bij seksueel contact en een scrupuleuze hygiëne, wat eten en drinken betreft, zijn wellicht de meest efficiënte veiligheidsmaatregelen die men kan treffen.

>> EFFICIËNTIE

Oudere patiënten en mannen reageren minder goed op het vaccin. In vergelijking met mensen die op natuurlijke wijze geïnfecteerd waren hebben de gevaccineerden weinig specifieke antistoffen. Er zijn voorbeelden bekend van infectie met hepatitis A na tweevoudige inenting.

>> VEILIGHEID

Net zoals voor andere vaccins worden neveneffecten slechts sporadisch geregistreerd, zodat de statistieken zeer ontoereikend zijn. Het vaccin bevat aluminium en neomycine.

1. Inenting met levend verzwakt virus kan leiden tot afscheiding van het virus, en dit kan een rol spelen in de verspreiding ervan in een groep.
2. Een terugkeer tot virulentie is mogelijk, zoals met het levend poliovaccin.
3. Na vaccinatie kan het virus overleven in de lever van de gevaccineerde of elders in zijn lichaam.
4. Een ernstig probleem vormt de verschuiving in leeftijd waarop de ziekte optreedt. Minder dan 5% van de kinderen onder de 3 jaar die besmet raken krijgen geelzucht, terwijl bij jongeren en volwassenen ongeveer 75% de klassieke tekenen van acute hepatitis vertoont. Het is dus duidelijk dat vaccinatie tegen hepatitis A op jonge leeftijd zal leiden tot sterke stijging van deze pathologie op latere leeftijd.
5. Algemene symptomen vormen 30% van de neveneffecten. Ze omvatten vermoeidheid, koorts, misselijkheid, zwelling van de lymfeklieren.
6. Bij de huidreacties zien we 20% lokale reacties, zoals 'rash' of 'Erythema multiforme'.
7. Neurologische reacties werden beschreven, zoals dwarslaesie van het ruggenmerg of Guillain-Barré verlamming, spieratrofie en hoofdpijn.
8. Spierpijn na vaccinatie.
9. Bronchitis.
10. Hypertensie.

>> INDICATIES

Als mogelijke kandidaten voor het vaccin worden genoemd: reizigers naar endemische gebieden, militairen; mensen die met kinderen werken; mannelijke homo’s; intraveneuze druggebruikers; mensen die voedsel verwerken.

>> HEPATITIS B - BESMETTING & INDICATIES

Hepatitis B wordt hoofdzakelijk verspreid via twee wegen: rechtstreekse besmetting via bloed, of via seksueel contact. Besmetting via het bloed gebeurt door prikken met besmet materiaal, zoals drugsspuiten, of door bloedtransfusie met besmet bloed. Bloed wordt tegenwoordig echter systematisch gecontroleerd op hepatitis B, dus van die kant valt ook weinig te vrezen. Men kan zich dus de vraag stellen of het probleem niet vreselijk overroepen wordt om een veralgemeende vaccinatiecampagne goed te praten.

Tegenwoordig wordt het hepatitis B-vaccin gratis aangeboden aan zuigelingen en schoolkinderen. Het is opgenomen in het vaccinatieschema vanaf 2 maand. Dit vaccin is echter geenszins verplicht. In ieder geval moet men zich de vraag stellen waarom baby's ingeënt worden, gezien de afwezigheid van mogelijke besmettingsbronnen.

Het is een heel ander verhaal als men spreekt over personen die beroepshalve dag in dag uit met bloed in contact komen en waar de besmettingskans veel hoger ligt dan bij de doorsnee burger. Denken we bijvoorbeeld aan chirurgen, of mensen die bij de bloedtransfusie of nierdialyse werken. Omdat hun risico op besmetting veel groter is, is het gebruik van vaccinatie bij hen ook beter te verdedigen.

>> EFFICIËNTIE

Van wie de volledige reeks inentingen ondergaan heeft blijft volgens de ene studie nog 16%, volgens een andere nog 4% niet immuun. Dragers van het aidsvirus reageren duidelijk minder goed op het vaccin. Verder blijkt de productie van antistoffen minder vlot ter verlopen naarmate de leeftijd toeneemt, en hebben mannen minder gunstige resultaten dan vrouwen. Enkel het specifieke virus waartegen het vaccin gericht is blijkt gevoelig voor antistoffen; andere hepatitisvirussen reageren er niet op. Negen maanden na vaccinatie blijken de antistoffen reeds opnieuw gedaald te zijn.

>> VEILIGHEID

In 73% van de gevaccineerden komen er klachten voor na vaccinatie. Vaak is dit niet meer dan lichte koorts of een pijnlijke arm met een harde bobbel. Maar ook ernstige acute reacties komen voor.  

Een allergische reactie is mogelijk, hetzij op het virus zelf, hetzij op een van de vele stoffen die aan het vaccin toegevoegd zijn: bewaarmiddelen (zoals thiomersal, een giftige kwikverbinding) of antibiotica (neomycine). Deze allergische reacties kunnen plots en hevig zijn en leiden tot shock. Levensgevaarlijk dus.  

Algemene reacties kunnen bestaan uit flauwtegevoel met duizeligheid, zweten en bleekheid. Koorts kan optreden.

Vermoeidheid is beschreven na ettelijke gevallen. Van slachtoffers weten we dat deze klacht zeer uitgesproken kan zijn en leiden tot werkonbekwaamheid, en dat ze maanden tot jaren kan aanhouden. Het is dan ook de moeite waard te onderzoeken in hoeverre hepatitis B-vaccinatie bijdraagt tot de nieuwe maatschappelijke gesel die ons treft: het chronisch vermoeidheidssyndroom.

Huidaandoeningen kunnen zich manifesteren als jeuk, netelroos, rash, haaruitval of dermatitis.

Op het vlak van ademhaling zijn acute ademnood na vaccinatie en het ontstaan of opflakkeren van astma bekend.

De aantastingen van het zenuwstelsel zijn talrijk: verlammingen (Guillain-Barré), hoofdpijn, multiple sclerose (MS), aantasting van ruggenmerg en kleinhersenen staan allemaal in de wetenschappelijke literatuur te lezen.

Reumatische problemen kunnen ontstaan. Reeds beschreven zijn het syndroom van Reiter, migratoire polyartritis, erythema nodosum en periarteritis nodosa.  

Diabetes komt 60% vaker voor bij kinderen na vaccinatie tegen hepatitis B.

Urinewegproblemen bleven bij een patiënt een half jaar aanslepen, ondanks cortisonebehandeling.

Bloedziekten ontstaan onder vorm van thrombocytopenie (een tekort aan bloedplaatjes) waardoor de bloedstolling onvoldoende werkt.

Oogaandoeningen komen voor na vaccinatie zoals ontsteking van de oogzenuw, van het oogslijmvlies of van het regenboogvlies, en lichtschuwheid.

Van de reumatische ziekten hier beschreven en van diabetes is geweten dat het auto-immuunziekten zijn, d.w.z. ziekten die ontstaan doordat het afweersysteem zo ontregeld raakt dat de antistoffen ons eigen lichaam gaan aan vallen.

De aanwezigheid van aluminium in het vaccin is zeker verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de nevenwerkingen.

Het vaccin tegen hepatitis B is dus in staat in die mate onze afweer te ontwrichten. Een bijkomend probleem is het risico dat door het vaccineren dragers gecreëerd worden. Dit zijn personen die het virus niet volledig de baas worden en het ‘latent’ in zich meedragen. Zo’n toestand is niet alleen een tijdbom voor de betroffen persoon zelf, maar ook een gevaar voor zijn omgeving die hij steeds kan besmetten.

>> HEPATITIS C - DE ZIEKTE

In het midden van de jaren 70 ontdekte men een soort hepatitis dat doorbloedtransfusie kon worden veroorzaakt, maar dat niet kon geïdentificeerd worden als hepatitis B. Gedurende een aantal jaren werd dit dan geclassificeerd als 'non-A non-B hepatitis'. Later werd deze categorie verder uitgesplitst.

De acute infectie verliep mild, en de prognose was aanvankelijk goed. Maar vanaf begin de jaren 90 merkte men steeds meer een chronisch verloop op en een agressieve invloed op de lever, met cirrose (verharding) en kanker tot gevolg.

Overdracht van het virus gebeurt hoofdzakelijk door blootstelling aan besmet bloed. Meer uitzonderlijk werden ook andere besmettingswegen vastgesteld.

Het vaccin

Er is momenteel (juni 2017) nog geen vaccin beschikbaar tegen hepatitis C.

>> ANDERE VORMEN VAN HEPATITIS

Het is duidelijk dat het arsenaal hepatitis virussen nog lang niet uitgeput is. Studies over bijvoorbeeld hepatitis G duiken reeds sedert verschillende jaren op in de literatuur. De ernst van deze vormen is nog moeilijk voorspelbaar. In ieder geval wijst deze evolutie er op dat men met vaccinatie steeds jaren achterop loopt, en in ieder geval hopeloos achter de kar aanholt. Een efficiënte aanpak van het probleem hepatitis zal dan ook in een andere hoek moeten gezocht worden.

>> IS ER EEN ALTERNATIEF?

In een van de publicaties rond hepatitis stelt de auteur dat er slechts één manier is om efficiënt met het hepatitisvirus af te rekenen, namelijk een korte maar krachtige reactie van het lichaam tegen deze infectie. De enige bescherming is dus een gezond immuunsysteem dat in staat is op zo’n efficiënte manier op te treden.  

Vaccinatie is op geen enkele manier een garantie voor zulk goed werkend immuunsysteem. Integendeel, de nevenwerkingen van het vaccin zoals hierboven beschreven wijzen erop dat het afweersysteem juist degelijk gehavend kan worden door dit vaccin. In dat geval wordt het risico op complicaties dus juist groter in plaats van kleiner.